Αυχενική μυελοπάθεια
Η αυχενική μυελοπάθεια, εμφανίζεται όταν ο προστατευτικός σπονδυλικός σωλήνας του αυχένα στενεύει (αυχενική σπονδυλική στένωση) λόγω εκφυλιστικών αλλοιώσεων ή τραύματος τόσο πολύ με αποτέλεσμα να προκαλούνται ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις στον αυχενικό νωτιαίο μυελό ο οποίος περιβάλετε από τον σπονδυλικό σωλήνα. Αυτή η κατάσταση, που ονομάζετε αυχενική μυελοπάθεια, μπορεί να οδηγήσει σε μια ποικιλία σοβαρών συμπτωμάτων οπουδήποτε στο σώμα, στο σημείο ή κάτω από το σημείο πίεσης του νωτιαίου μυελού (άνω και κάτω άκρα). Το αποτέλεσμα της πίεσης μπορεί να είναι πόνος, μούδιασμα, μυϊκή αδυναμία ή/και απώλεια συντονισμού σε ένα ή περισσότερα άκρα ή σωματικές λειτουργίες.
Η αυχενική μυελοπάθεια αναφέρεται συχνά γενικότερα ως αυχενική σπονδύλωση με μυελοπάθεια ή αυχενική σπονδυλωτική μυελοπάθεια. Ο όρος σπονδύλωση αναφέρεται στον εκφυλισμό της σπονδυλικής στήλης, ενώ η στένωση αναφέρεται συγκεκριμένα στη στένωση του σπονδυλικού σωλήνα που μπορεί να συμβεί ως μέρος της σπονδύλωσης.
Πώς προκαλείται η αυχενική μυελοπάθεια
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι χάνουν την ενυδάτωσή τους με την πάροδο του χρόνου και γίνονται πιο επίπεδοι, με αποτέλεσμα την προβολή τους στο σπονδυλικό κανάλι. Οι αρθρώσεις στο πίσω μέρος της σπονδυλικής στήλης, εκφυλίζονται κι αυτές με το χρόνο, κυρίως λόγω αρθρίτιδας και οι σύνδεσμοι υπερτρέφονται. Το αποτέλεσμα και των δύο αυτών τύπων εκφυλισμού είναι ο περιορισμένος χώρος στο νωτιαίο σωλήνα ή αλλιώς η σπονδυλική στένωση.
Οτιδήποτε προκαλεί στένωση στο νωτιαίο σωλήνα και συμπιέζει το νωτιαίο μυελό -όπως οστεόφυτα, δισκοκήλες ή πεπαχυσμένοι / υπερτροφικοί σύνδεσμοι-, μπορεί να προκαλέσει αυχενική μυελοπάθεια.
Αυχενική μυελοπάθεια: πως εξελίσσεται
Η αυχενική μυελοπάθεια τείνει να χειροτερεύει αργά με την πάροδο του χρόνου, αλλά υπάρχει κάποια διακύμανση. Τα συμπτώματα μπορεί να παραμείνουν σταθερά για μεγάλες περιόδους ή να επιδεινωθούν γρήγορα.
Οι περισσότερες περιπτώσεις απαιτούν χειρουργική επέμβαση για την ανακούφιση της πίεσης στο νωτιαίο μυελό. Σε σπάνιες περιπτώσεις η αυχενική μυελοπάθεια εμφανίζει ήπια συμπτώματα, οπότε συνιστώνται μη χειρουργικές θεραπείες.
Όταν η αυχενική μυελοπάθεια είναι σοβαρή
Τα πρώιμα συμπτώματα που προκαλεί η αυχενική μυελοπάθεια περιλαμβάνουν αλλαγές στο συντονισμό ή τις λεπτές κινητικές δεξιότητες των χεριών, αδυναμία / μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια ή προβλήματα ισορροπίας. Εάν δεν αναζητηθεί θεραπεία, ο νωτιαίος μυελός μπορεί να συμπιεστεί κι άλλο και να προκύψουν σοβαρά συμπτώματα, όπως παράλυση σε ένα ή περισσότερα άκρα ή περιορισμός άλλων σωματικών λειτουργιών (διαταραχές των σφιγκτήρων).
Αυχενική μυελοπάθεια : συμπτώματα
Τα άτομα με αυχενική μυελοπάθεια μπορεί να μην αναγνωρίζουν την έναρξη των συμπτωμάτων, ειδικά κατά τα πρώιμα στάδια. Για παράδειγμα, μία μικρή αλλαγή στο γράψιμο με το χέρι ή στο ότι χρειάζεται κάποιος περισσότερο χρόνο για να ντυθεί το πρωί, μπορεί να είναι ανεπαίσθητα για να παρατηρηθούν. Με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα είναι πιθανό να γίνουν πιο αισθητά και μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Αδυναμία ή μούδιασμα. Η αδυναμία του χεριού ή το μούδιασμα μπορεί να γίνει αρκετά σοβαρή ώστε να επηρεάσει τη χρήση του χεριού. Αυτά τα συμπτώματα θα μπορούσαν επίσης να γίνουν αισθητά και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα χέρια ή τα πόδια.
- Μειωμένη μυϊκή δεξιότητα. Το άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει περισσότερα προβλήματα κατά την πληκτρολόγηση, τη γραφή με το χέρι, το κούμπωμα ενός πουκαμίσου ή την τοποθέτηση ενός κλειδιού σε μια πόρτα.
- Αλλαγές στο περπάτημα. Ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται τα πόδια του βαρειά ή να διαπιστώσει ότι είναι αδύνατο να περπατήσει γρήγορα.
- Πόνος στον αυχένα ή δυσκαμψία.
- Πόνος κατά μήκους του νεύρου. Οι διακεκομμένοι πόνοι που μοιάζουν με ηλεκτρική εκφόρτιση, μπορεί να εκτείνονται στα χέρια και τα πόδια, ειδικά όταν κάμπτεται το κεφάλι προς τα εμπρός (γνωστό ως φαινόμενο Lhermitte). Σε περίπτωση που μια νευρική ρίζα πιέζεται, τα συμπτώματα του πόνου, του μυρμηγκιάσματος, της αδυναμίας και/ή του μουδιάσματος, μπορούν επίσης να γίνουν αισθητά κατεβαίνοντας στον βραχίονα ή/και στην παλάμη.
Η αυχενική μυελοπάθεια δεν προκαλεί τυπικά συμπτώματα έως ότου συμπιεστεί ο νωτιαίος μυελός κατά τουλάχιστον 30%. Η συμπίεση του νωτιαίου μυελού από εμπρός τείνει να προκαλέσει κινητική δυσλειτουργία ενώ η οπίσθια συμπίεση του νωτιαίου μυελού τείνει να προκαλέσει αισθητικά ελλείμματα. Πιθανή είναι η συμπίεση του νωτιαίου μυελού τόσο στο εμπρός όσο και στο πίσω μέρος.
Ο πόνος στον βραχίονα είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα που ωθεί κάποιον να αναζητήσει ιατρική θεραπεία για αυτή την πάθηση. Η αυχενική μυελοπάθεια ανακαλύπτεται μέσω του ιατρικού ιστορικού και της κλινικής εξέτασης. Παρόλα αυτά μερικές φορές, ο πόνος δεν εμφανίζεται στην αυχενική μυελοπάθεια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της αναζήτησης θεραπείας.
Σοβαρά συμπτώματα στην αυχενική μυελοπάθεια
Εάν η στένωση με μυελοπάθεια συνεχίζει να προχωρεί και να συμπιέζει περαιτέρω το νωτιαίο μυελό, μπορεί τελικά να αναπτυχθούν σοβαρά συμπτώματα στα τελευταία στάδια, όπως:
- Ακράτεια. Μπορεί να παρουσιαστούν δυσκολίες στον έλεγχο της ουροδόχου κύστης και / ή του εντέρου.
- Παράλυση. Μπορεί να υπάρχει αδυναμία και μούδιασμα σε οποιοδήποτε ή όλα τα άκρα, αλλά μπορεί και να χαθεί εντελώς η λειτουργία και η αίσθηση των άκρων. Άλλα μέρη του σώματος θα μπορούσαν επίσης να είναι επιρρεπή σε πλήρη παράλυση, οπουδήποτε κάτω από το επίπεδο πίεσης του νωτιαίου μυελού.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να έχει μια ακριβή διάγνωση και μια επιτυχημένη χειρουργική θεραπεία για την αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελό, πριν από την ακράτεια, την παράλυση ή άλλα σοβαρά συμπτώματα της αυχενικής μυελοπάθειας.
Αυχενική μυελοπάθεια: διάγνωση
Η αυχενική μυελοπάθεια μπορεί να παρουσιάζει παρόμοια συμπτώματα με αρκετές άλλες καταστάσεις, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας (MS) ή η έλλειψη βιταμίνης Β12. Για αυτό είναι σημαντικό να γίνει ακριβής διάγνωση πριν ξεκινήσει η κατάλληλη θεραπεία.
Απεικονιστικός έλεγχος. Εάν υπάρχει υποψία για αυχενική μυελοπάθεια, η διάγνωση γίνεται με βάση το ιατρικό ιστορικό και τη κλινική εξέταση, αλλά επιβεβαιώνεται με μαγνητική τομογραφία. Οι πλάγιες ακτινογραφίες της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης είναι επίσης χρήσιμες, για τον έλεγχο της μη φυσιολογικής κίνησης και της αστάθειας.
Ηλεκτροφυσιολογικός σωματο – αισθητικός έλεγχος (SSEP). Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται ένας σωματο- αισθητικός έλεγχος, με διέγερση χεριών / ποδιών και ακολουθεί ανάγνωση του σήματος στον εγκέφαλο. Η εμφάνιση καθυστέρησης στο χρονικό διάστημα που χρειάζεται το σήμα για να φτάσει στον εγκέφαλο, υποδηλώνει συμπίεση του μυελού.
Αυχενική μυελοπάθεια: κλινικά σημεία
Η συμπτωματική αυχενική μυελοπάθεια οδηγεί σε νευρολογικά ελλείμματα, που γίνονται αντιληπτά μέσω της κλινικής εξέτασης :
- Αυξημένος μυϊκός τόνος στα πόδια
- Αυξημένα τενόντια αντανακλαστικά (επιγονάτια και αχίλλεια: του τένοντα στο γόνατο και τον αστράγαλο (υπεραντανακλαστικότητα)
αναγκαστική έκταση του αστραγάλου προκαλεί την κίνηση του άκρου ποδιού προς τα πάνω και προς τα κάτω (κλώνος) - Το ξύσιμο του πέλματος προκαλεί προς τα άνω κίνηση του μεγάλου δακτύλου (αντανακλαστικό Babinski), αντί προς τα κάτω (κανονικό αντανακλαστικό)
- Τίναγμα του μεσαίου δάχτυλου του άνω άκρου προκαλεί κάμψη του αντίχειρα και του δείκτη (αντανακλαστικό Hoffman)
- Δυσκολία στο περπάτημα (αστάθεια) και στην τοποθέτηση του ενός ποδιού μπροστά από το άλλο (διαδοχικό περπάτημα όπου η μύτη του πίσω ποδιού ακουμπάει την φτέρνα του μπροστινού ποδιού).
- Αυτός βέβαια δεν είναι ένας πλήρης κατάλογος κλινικών σημείων για νευρολογικά ελλείμματα μακράς διάρκειας που σχετίζονται με την αυχενική μυελοπάθεια. Επιπλέον, ορισμένα κλινικά σημεία μπορεί να υπάρχουν και σε διαφορετικές καταστάσεις, οπότε η διάγνωση δεν πρέπει να γίνεται με βάση μόνο μερικά κλινικά σημεία.
Αυχενική μυελοπάθεια: θεραπεία
Όταν τα συμπτώματα που προκαλεί η αυχενική μυελοπάθεια είναι μέτρια ή σοβαρά, η μόνη θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση.
Εάν όμως τα συμπτώματα είναι ήσσονος σημασίας ή ελάχιστα αισθητά, η κατάσταση μπορεί μερικές φορές να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, με μη χειρουργικές θεραπείες.
Η πρόσθια αυχενική δισκεκτομή και σπονδυλοδεσία (ACDF) βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων που προκαλεί η αυχενική μυελοπάθεια, αίροντας τη συμπίεση του νωτιαίου μυελού στον αυχένα.
Αυχενική μυελοπάθεια : συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική θεραπεία για την αυχενική μυελοπάθεια περιλαμβάνει συνήθως ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Αντιμετώπιση του πόνου. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου ή της δυσφορίας. Φάρμακα για το νευροπαθητικό άλγος μπορεί επίσης να βοηθήσουν ορισμένους ασθενείς.
- Τροποποίηση της δραστηριότητας. Μερικές φορές ορισμένες δραστηριότητες ή η θέση του αυχένα σε ορισμένες θέσεις, μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Η τροποποίηση της θέσης του ύπνου ή η αλλαγή του μαξιλαριού, η υιοθέτηση καλύτερης στάσης του σώματος ή η αποφυγή έντονων δραστηριοτήτων, μπορεί να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων.
- Φυσικοθεραπεία. Ένας εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής μπορεί να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας που να στοχεύει στον αυχένα. Με τη βελτίωση της δύναμης και της ευκαμψίας του αυχένα, η στάση μπορεί να βελτιωθεί κι οι μύες να πάψουν να παρουσιάζουν επώδυνους σπασμούς.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ακόμη και σχετικά «ελαφρές» περιπτώσεις αυχενικής στένωσης με μυελοπάθεια είναι σοβαρές, επειδή ο νωτιαίος μυελός – ένα κρίσιμο στοιχείο για την αποστολή σημάτων σε όλο το σώμα – συμπιέζεται πάρα πολύ.
Κάθε πρόγραμμα θεραπείας πρέπει να είναι υπό την καθοδήγηση ενός νευροχειρουργού. Ορισμένες θεραπείες, όπως η χειρομάλαξη στον αυχένα καλύτερα να αποφεύγονται, λόγω του κινδύνου περαιτέρω βλάβης του ήδη συμπιεσμένου νωτιαίου μυελού.
Αυχενική μυελοπάθεια : χειρουργική αντιμετώπιση
Όταν τα κλινικά συμπτώματα και σημεία που προκαλεί η αυχενική μυελοπάθεια γίνονται προφανή και επίμονα, η χειρουργική επέμβαση είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η επιδείνωσή τους. Στόχος της χειρουργικής επέμβασης για την αυχενική μυελοπάθεια, είναι η ανακούφιση της συμπίεσης του νωτιαίου μυελού, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω βλάβη.
Υπάρχουν πολλές χειρουργικές επιλογές για τη αυχενική μυελοπάθεια, αλλά συνήθως ακολουθείται μία από τις παρακάτω:
- Πρόσθια αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού και σπονδυλοδεσία. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την προσέγγιση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, από το μπροστινό μέρος και την αφαίρεση τυχόν δίσκων, οστεόφυτων, σωμάτων ή άλλων δομών, που μπορεί να πιέζουν το νωτιαίο μυελό. Συνήθως περιλαμβάνει σπονδυλοδεσία ενός ή περισσότερων επιπέδων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, για τη διατήρηση της σταθερότητας της.
- Οπίσθια αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού. Προσεγγίζοντας την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης από την πλάτη, η οστέινη αψίδα στο πίσω μέρος του σπονδύλου που ονομάζεται πέταλο, συνήθως αφαιρείται (πεταλεκτομή) ή ανασχηματίζεται (πεταλοπλαστική), προκειμένου να αποσυμπιεστεί ο νωτιαίος μυελός. Μια οπίσθια αποσυμπίεση του αυχένα μπορεί να περιλαμβάνει ή να μην περιλαμβάνει σπονδυλοδεσία, ανάλογα με το είδος της προσέγγισης και τον κίνδυνο της ανάπτυξης αστάθειας στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης του ασθενούς.